Bệnh xương khớp là một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, ảnh hưởng đến hàng triệu người trên toàn thế giới, làm suy giảm khả năng vận động cũng như chất lượng cuộc sống. Chế độ ăn ketogenic, với những lợi ích đã được chứng minh như giảm cân và kiểm soát đường huyết, đang thu hút sự quan tâm trong việc hỗ trợ điều trị nhiều bệnh lý. Theo một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Dinh dưỡng Lâm sàng Hoa Kỳ, chế độ ăn ketogenic có thể làm giảm các dấu hiệu viêm ở bệnh nhân viêm khớp dạng thấp. Tuy nhiên, để đánh giá chính xác tác động của chế độ ăn ketogenic đối với các dạng bệnh xương khớp khác cần có thêm nhiều nghiên cứu chuyên sâu và dữ liệu lâm sàng dài hạn.

1. Chế độ ăn ketogenic là gì?

Chế độ ăn ketogenic (keto) là một phương pháp dinh dưỡng tập trung vào việc giảm thiểu lượng carbohydrate (carb) và tăng cường chất béo, đã được chứng minh là mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Các nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rằng keto có thể hỗ trợ giảm cân hiệu quả, cải thiện các chỉ số sức khỏe. Hiện nay, ketogenic đang được nghiên cứu về tiềm năng điều trị các bệnh lý như tiểu đường, ung thư, động kinh và Alzheimer.

Chế độ ăn ketogenic đã được chứng minh là mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe

Kết quả từ một nghiên cứu tại Anh cho thấy, chế độ ăn keto mang lại hiệu quả giảm cân vượt trội, gấp ba lần so với chế độ ăn khuyến nghị cho người bệnh tiểu đường. Đồng thời, một nghiên cứu khác trên bệnh nhân tiểu đường cũng ghi nhận tỷ lệ từ 7-21% người tham gia có thể dừng sử dụng thuốc tiểu đường.

Chế độ ăn ketogenic hoạt động dựa trên nguyên tắc giảm thiểu lượng carbohydrate tiêu thụ, đồng thời tăng cường bổ sung chất béo lành mạnh. Khi lượng carbohydrate trong cơ thể giảm xuống mức rất thấp, một quá trình sinh hóa đặc biệt sẽ diễn ra, chuyển cơ thể sang trạng thái “ketosis”. Trong trạng thái này, gan bắt đầu sản xuất ketone từ chất béo, và ketone trở thành nguồn năng lượng chính thay thế cho glucose. Cụ thể, khi lượng carbohydrate bị hạn chế, nồng độ đường trong máu giảm xuống, dẫn đến sự suy giảm sản xuất insulin – hormone chịu trách nhiệm vận chuyển đường từ máu vào tế bào. Hệ quả là, cơ thể buộc phải tìm kiếm nguồn năng lượng thay thế. Lúc này, gan sẽ kích hoạt quá trình phân giải chất béo thành ketone, một loại phân tử có khả năng cung cấp năng lượng cho hầu hết các tế bào, bao gồm cả tế bào não. Quá trình này, được gọi là ketosis, là cơ chế cốt lõi của chế độ ăn ketogenic.

Cơ chế hoạt động của chế độ ăn ketogenic

2. Tác động của chế độ ăn ketogenic đối với bệnh xương khớp

Chế độ ăn ketogenic có tiềm năng mang lại lợi ích đáng kể cho người bệnh xương khớp thông qua việc giảm viêm, một yếu tố quan trọng trong sự tiến triển của nhiều bệnh lý xương khớp. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng ketogenic có thể làm giảm các chỉ số viêm quan trọng như CRP (C-reactive protein) và IL-6 (interleukin-6), vốn là những yếu tố góp phần trực tiếp vào tình trạng viêm khớp và sự phá hủy sụn. Việc kiểm soát viêm hiệu quả không chỉ giúp giảm đau mà còn cải thiện đáng kể chức năng vận động, qua đó, nâng cao chất lượng cuộc sống, tạo điều kiện cho người bệnh duy trì các hoạt động sinh hoạt hàng ngày một cách dễ dàng hơn.

Viêm xương khớp ảnh hưởng đến hoạt động hằng ngày của người bệnh

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng chế độ ăn ketogenic cũng tiềm ẩn những tác động tiêu cực đối với sức khỏe xương khớp nếu không được thực hiện đúng cách. Việc hạn chế nghiêm ngặt một số nhóm thực phẩm trong chế độ ăn này có thể dẫn đến thiếu hụt các dưỡng chất thiết yếu như canxi và magie, vốn đóng vai trò then chốt trong việc duy trì mật độ xương và sự chắc khỏe của xương. Do đó, để đảm bảo an toàn và hiệu quả, người áp dụng chế độ ăn này cần có sự giám sát dinh dưỡng hợp lý để hạn chế rủi ro, đồng thời đảm bảo cung cấp đầy đủ dưỡng chất thiết yếu cho hệ xương.

Tác động của chế độ ăn ketogenic đối với xương khớp có thể khác nhau đáng kể tùy thuộc vào nhiều yếu tố cá nhân, bao gồm tuổi tác, loại bệnh xương khớp cụ thể (viêm khớp dạng thấp, thoái hóa khớp,…), và thời gian áp dụng chế độ ăn. Người lớn tuổi, những người có bệnh xương khớp mãn tính và những người có các vấn đề sức khỏe khác cần đặc biệt thận trọng và cần được theo dõi chặt chẽ hơn.

Để giảm thiểu rủi ro và tối đa hóa lợi ích, người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng trước khi bắt đầu chế độ ăn ketogenic. Bác sĩ có thể đưa ra lời khuyên cá nhân hóa về việc kết hợp chế độ ăn uống với luyện tập thể thao phù hợp và bổ sung các chất dinh dưỡng cần thiết như vitamin D, canxi, magie và các khoáng chất khác. Việc theo dõi sức khỏe định kỳ, bao gồm kiểm tra mật độ xương và các chỉ số sinh hóa, cũng rất quan trọng để đảm bảo an toàn và hiệu quả lâu dài.

Bệnh nhân tham khảo ý kiến bác sĩ khi bắt đầu chế độ ăn ketogenic

3. Chăm sóc sức khỏe cho người xương khớp

Chế độ ăn uống đóng vai trò then chốt trong duy trì sức khỏe xương khớp. Việc tăng cường chất xơ không chỉ hỗ trợ hệ tiêu hóa mà còn giúp kiểm soát cân nặng, giảm áp lực lên các khớp. Cần ưu tiên các loại thực phẩm giàu chất xơ như rau xanh, trái cây tươi, ngũ cốc nguyên hạt và các loại đậu. Một chế độ ăn cân bằng, giàu chất xơ sẽ giúp bạn duy trì cân nặng hợp lý, giảm nguy cơ viêm khớp và cải thiện sức khỏe tổng thể của hệ xương khớp.

Ưu tiên chế độ ăn giàu chất xơ

Vận động thường xuyên là yếu tố không thể thiếu để duy trì sự linh hoạt và sức mạnh của xương khớp. Các bài tập rèn luyện sức bền và chịu trọng lượng như đi bộ, chạy bộ, bơi lội, yoga hay thái cực quyền đều mang lại lợi ích tuyệt vời. Hãy bắt đầu từ những bài tập nhẹ nhàng, sau đó tăng dần cường độ và thời gian tập luyện. Điều này không chỉ giúp tăng cường mật độ xương mà còn cải thiện khả năng vận động và giảm đau nhức.

Dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng và duy trì hệ xương khớp chắc khỏe. Omega 3, Canxi, vitamin D và K là những dưỡng chất thiết yếu. Omega 3 có tác dụng kháng viêm, giảm đau nhức khớp. Canxi và vitamin D giúp xương chắc khỏe, ngăn ngừa loãng xương. Vitamin K ngoài giúp điều chỉnh lượng canxi trong cơ thể, còn có khả năng ngăn ngừa vôi hóa mạch máu và mô mềm, thúc đẩy quá trình tái tạo xương. Có thể bổ sung các dưỡng chất này từ các nguồn thực phẩm tự nhiên như cá hồi, cá thu, sữa, trứng, rau xanh và các loại hạt.

Omega 3 có vai trò quan trọng  trong duy trì hệ xương khớp chắc khỏe

Ngoài ra, có thể bổ sung thêm sản phẩm dinh dưỡng Nutricare Bone – được nghiên cứu và phát triển bởi Viện Dinh dưỡng Y Học Nutricare Hoa Kỳ (NMNI-USA), mang đến giải pháp dinh dưỡng chuẩn Hoa Kỳ, hỗ trợ xương khớp chắc khỏe, tăng cường khối cơ. Công thức đặc biệt được bổ sung Glucosamin được chứng minh lâm sàng có khả năng tăng sinh dịch khớp và tế bào sụn, giúp bôi trơn sụn khớp, tăng độ dẻo dai và linh hoạt của khớp. Bộ ba Canxi, K2, D3 với hàm lượng Canxi cao vượt trội 1800mg, giúp phòng ngừa loãng xương hiệu quả. Vitamin D3 tăng cường hấp thu Canxi tại ruột, kết hợp cùng Vitamin K2 giúp vận chuyển và tăng mật độ Canxi gắn vào khung xương, tối đa hóa hiệu quả sử dụng Canxi của cơ thể. 50 dưỡng chất với đạm thực vật và đạm whey từ Mỹ giúp tăng cường khối cơ. Duy trì 2 ly Nutricare Bone mỗi ngày, kết hợp với chế độ dinh dưỡng và luyện tập phù hợp để chăm sóc sức khỏe xương khớp toàn diện.

Kết luận: Việc lựa chọn một chế độ ăn uống phù hợp cần được thực hiện dưới sự hướng dẫn chặt chẽ của bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng là yếu tố then chốt để đảm bảo tính an toàn và hiệu quả của chế độ ăn, tránh các tác dụng phụ không mong muốn. Sự kết hợp giữa chế độ ăn uống khoa học và luyện tập thể thao thường xuyên sẽ mang lại hiệu quả cao nhất. Hãy nhớ rằng, sức khỏe là một hành trình dài hạn và việc duy trì một lối sống lành mạnh là chìa khóa để có một cuộc sống khỏe mạnh, hạnh phúc.

(Huế Phạm)