Thời điểm vàng để phát triển chiều cao ở trẻ

Từ trước đến nay, con người luôn coi trọng tầm quan trọng của chiều cao, nó không chỉ là biểu hiện bên ngoài mà còn là thước đo của sức khỏe và sự phát triển.. Chiều cao của con người được quyết định bởi nhiều yếu tố, bao gồm di truyền, dinh dưỡng, môi trường sống và lối sống. Tuy nhiên, các nhà khoa học đã khẳng định rằng, có một giai đoạn vàng trong việc phát triển chiều cao, đó là giai đoạn từ khi còn là bào thai trong bụng mẹ đến khi dậy thì.

“Thời điểm vàng” để phát triển chiều cao là thời kỳ mà tốc độ phát triển của trẻ mạnh nhất. Nó đánh dấu sự biến đổi nhanh chóng của cơ thể. Nắm bắt được những giai đoạn quan trọng này, các mẹ có thể hoạch định tốt hơn phương pháp nuôi dưỡng con một cách tối ưu, từ đó hỗ trợ con đạt được chiều cao tiềm năng tối đa. Thời điểm vàng diễn ra từ khi trẻ sinh ra đến khi dậy thì.

Có 4 giai đoạn phát triển chiều cao của con người: 1000 ngày đầu đời, từ 3-13 tuổi, dậy thì và sau dậy thì.

1. Giai đoạn 1000 ngày đầu đời

Giai đoạn này được tính từ khi trẻ nằm trong bụng mẹ cho đến 24 tháng tuổi. Đây chính là giai đoạn vàng phát triển chiều cao và thể chất. 1000 ngày đầu đời quyết định đến 60% khả năng phát triển chiều cao của trẻ trong tương lai.

1.1 Giai đoạn bào thai

Bắt đầu từ tháng thứ 4 của thai kỳ, hệ thống xương của em bé đã được hình thành và phát triển nhanh chóng. Thời điểm này, trẻ cần được cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng, nhất là canxi để xương phát triển chiều cao.

Do đó, trong thai kỳ, đặc biệt sau tháng thứ 4, mẹ bầu cần ăn nhiều thực phẩm giàu canxi để đáp ứng nhu cầu canxi cần thiết của cơ thể cũng như giúp trẻ đạt chiều cao tối đa khi chào đời, tạo tiền đề cho sự phát triển chiều cao của trẻ trong tương lai. Nếu mẹ bầu có chế độ ăn uống cân bằng, tinh thần tốt, nghỉ ngơi hợp lý, cân nặng tăng 10-12 kg theo khuyến cáo của Bộ Y tế thì em bé sinh ra có thể đạt chiều cao chuẩn > 50 cm. Một thai kỳ khỏe mạnh là cách để giúp trẻ đạt được chiều cao tối ưu nhất khi mới chào đời.                                                    

1.2 Giai đoạn 0-3 tuổi

Giai đoạn dưới 12 tháng tuổi là giai đoạn trẻ đạt tốc độ phát triển nhanh nhất so với các giai đoạn khác. Trẻ có cân nặng gấp đôi cân nặng sơ sinh trong vòng 4-5 tháng đầu và gấp 3 lần vào cuối năm thứ nhất. Đến ngày tròn 1 năm của trẻ, chiều dài nằm (tức là chiều cao của trẻ) đã tăng gấp rưỡi so với chiều dài lúc mới sinh.

Giai đoạn từ 12-24 tháng tuổi, nếu được nuôi dưỡng tốt, trẻ sẽ tăng thêm 25 cm trong 12 tháng đầu và 10 cm trong năm tiếp theo.

1.3. Giai đoạn 3 -13 tuổi

Sau 2 tuổi, chiều cao của trẻ sẽ tăng 5 – 8 cm trong 1 năm cho đến khi dậy thì. Mật độ xương lúc này cũng tăng lên khoảng 1% một năm. Đây là giai đoạn chiều cao của trẻ phát triển ổn định nhất. Việc tạo cho trẻ một chế độ sinh hoạt và dinh dưỡng khoa học sẽ tạo bàn đạp cho sự phát triển tốt nhất trong giai đoạn dậy thì sau đó của con.

1.4. Giai đoạn dậy thì

Ở các bé trai giai đoạn này bắt đầu từ 11 – 18 tuổi, còn với các bé gái thì thường từ 10 – 16 tuổi. Đây là “cơ hội cuối cùng” để thúc đẩy tăng trưởng chiều cao cho trẻ bởi nếu qua độ tuổi này, sụn tăng trưởng ở các đầu xương sẽ không còn phát triển, hoạt động tiết hormone cũng giảm dần, hệ thống xương dần ổn định và chắc chắn, xương không còn phát triển dài ra mà thay vào đó sẽ tăng lên về chất lượng xương. Thời kỳ này có sự khác nhau về độ tuổi phát triển chiều cao ở bé trai và bé gái. Tuy nhiên trẻ vẫn có thể tăng 8-12cm mỗi năm cho đến khi 20 tuổi.

1.5. Giai đoạn sau dậy thì

Sau tuổi dậy thì thường chiều cao của trẻ vẫn sẽ tăng nhưng không đáng kể và tăng rất chậm. Chiều cao của trẻ lúc 10 tuổi sẽ quyết định 80% chiều cao khi trưởng thành. Vì vậy bố mẹ nên đặc biệt chú trọng khẩu phần ăn của trẻ trong giai đoạn dậy thì để chiều cao được phát triển tối ưu nhất.

“Giai đoạn vàng” phát triển chiều cao của trẻ

Ở mỗi giai đoạn phát triển, chiều cao của trẻ sẽ tăng trưởng ở một mức độ khác nhau. Việc hiểu rõ các nhu cầu cần thiết cho sự phát triển chiều cao trong từng giai đoạn sẽ giúp bố mẹ biết cách chăm sóc trẻ hợp lý, từ đó, giúp trẻ tăng chiều cao một cách tối ưu nhất.

Vậy làm thế nào để tối ưu hóa việc phát triển chiều cao trong thời điểm vàng? Dưới đây là một số yếu tố tác động sâu sắc tới sự phát triển chiều cao:

Vận động

Vận động hợp lý, khoa học không chỉ giúp cơ thể khỏe mạnh, linh hoạt mà còn kích thích cơ thể sản sinh hormone tăng trưởng GH (Growth hormone) giúp xương phát triển dài ra. Thời gian tập luyện với cường độ cao kéo dài 1,5 – 2 giờ/ ngày có thể làm tăng GH lên 3 lần. Việc tập luyện thể dục thể thao vào ban ngày còn giúp tăng GH vào ban đêm. Để hỗ trợ tăng chiều cao cho trẻ, bố mẹ có thể tập cho trẻ các bài tập tăng chiều cao theo hướng dẫn của bác sĩ hay chuyên gia. Các bài tập này bao gồm kéo giãn cơ thể với xà đơn, nhảy dây, bơi lội,… nhằm vươn dài người, kéo căng cơ, kích thích cột sống và các xương phát triển. Tuy nhiên, trẻ chỉ nên vận động ở mức độ vừa phải, tránh tình trạng quá sức.

Vận động giúp trẻ phát triển chiều cao một cách tối đa

Giấc ngủ

Giấc ngủ chất lượng là quá trình trẻ hóa tự nhiên của cơ thể và là nền tảng cho sự phát triển. Trong khi ngủ sâu, tuyến yên tiết ra hormone tăng trưởng, tạo điều kiện cho mô phát triển và sửa chữa. Thiết lập thói quen ngủ lành mạnh, chẳng hạn như giờ đi ngủ nhất quán và tạo thói quen đi ngủ êm dịu, là điều kiện quan trọng để thúc đẩy tăng trưởng.

Một giấc ngủ ngon giúp con phải triển chiều cao toàn diện

Nghiên cứu cho thấy khi trẻ ngủ sâu, não bộ sẽ tiết ra một lượng lớn hormone tăng trưởng GH giúp trẻ phát triển chiều cao và cân nặng. Do đó, bố mẹ nên cho trẻ ngủ sâu và ngủ đủ giấc. Khoảng thời gian não bộ tiết nhiều hormone GH nhất là từ 23h đến 1h sáng hôm sau. Thời gian ngủ được khuyến nghị thay đổi tùy theo độ tuổi. Dưới đây là thời gian giấc ngủ của trẻ:

• Trẻ sơ sinh: 18 – 20 giờ/ngày.
• Trẻ 2 – 4 tháng tuổi: 16 – 18 giờ/ngày.
• Trẻ 4 -12 tháng tuổi: 14 – 15 giờ/ngày.
• Trẻ 1 – 3 tuổi: 12 – 14 giờ/ngày.
• Trẻ 3 – 6 tuổi: 10 – 12 giờ/ngày.
• Trẻ 7 – 12 tuổi: 10 – 11 giờ/ngày.
• Trẻ 12 – 18 tuổi: 8 – 9 giờ/ngày.

Ngoài việc cho trẻ ngủ đủ giấc thì cha mẹ cần tạo môi trường ngủ thoải mái, yên tĩnh và hạn chế sử dụng thiết bị điện tử trước khi ngủ để tránh làm ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ.

Tâm lý

Để có một chiều cao vượt trội, trẻ cũng cần được duy trì một tinh thần thoải mái, vui vẻ, tránh stress. Yếu tố tâm lý ảnh hưởng đến chức năng tuyến yên, làm giảm quá trình sản sinh hormone tăng trưởng. Nếu thường xuyên trong tình trạng căng thẳng, mệt mỏi kéo dài, kèm theo những triệu chứng âu lo, muộn phiền xuất hiện sẽ khiến cơ thể bị suy nhược trầm trọng hơn. Triệu chứng suy nhược càng nghiêm trọng, mật độ xương sẽ càng giảm mạnh, từ đó, làm giảm khả năng tăng trưởng chiều cao cũng như gây hại cho hệ thần kinh. Vì vậy, cha mẹ nên quan tâm nhiều đến sức khỏe tinh thần của trẻ, tạo môi trường sống tích cực, yêu thương và hỗ trợ cho sự phát triển của trẻ.

Cha mẹ cần duy trì một tâm lý thoải mái, vui vẻ cho con trẻ 

Dinh dưỡng

Khi giai đoạn tăng trưởng bắt đầu và hoạt động nội tiết tố tăng lên, thanh thiếu niên cần một chế độ ăn giàu chất dinh dưỡng để hỗ trợ sự tăng trưởng và phát triển nhanh chóng của mình. Dinh dưỡng hợp lý trong giai đoạn này là nền tảng quan trọng để xây dựng xương chắc khỏe, phát triển khối lượng cơ nạc và đảm bảo sức khỏe tổng thể.

Canxi: Canxi là một trong những thành phần chính cấu tạo nên xương, đảm bảo hệ xương phát triển xương chắc khỏe và đàn hồi.

Vitamin D: Cung cấp đủ vitamin D tạo điều kiện cho sự hấp thụ canxi trong ruột.

Canxi cùng với vitamin D3 đóng một vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa các vấn đề liên quan đến xương và hỗ trợ sự phát triển thích hợp.

Protein để phát triển cơ bắp:  Khi thanh thiếu niên trải qua giai đoạn tăng trưởng đáng kể, khối lượng cơ bắp của họ tăng lên, đòi hỏi phải cung cấp đủ protein, bao gồm các nguồn protein nạc, như thịt gia cầm, cá, các loại đậu và các sản phẩm từ sữa, trong chế độ ăn uống của họ, đảm bảo rằng họ có các axit amin cần thiết để phát triển và sửa chữa cơ bắp.

Chế độ dinh dưỡng đóng vai trò cực kỳ quan trọng đối với sự phát triển chiều cao

Sự phát triển chiều cao của trẻ là một quá trình dài, không phải nhất thời hay chỉ trong một giai đoạn nào đó. Chính vì vậy, bố mẹ cần chú ý chăm sóc và hỗ trợ tăng chiều cao cho trẻ ngay từ khi trẻ còn trong bụng mẹ, xây dựng cho con một chế độ ăn uống cân bằng, đa dạng, hợp lý và phù hợp với nhu cầu, lứa tuổi của con bằng việc bổ sung các thực phẩm hỗ trợ phát triển chiều cao như: thịt, cá, trứng, sữa, các loại hạt,… Nhằm mang lại một giải pháp dinh dưỡng tuyệt vời cho sự phát triển chiều cao của trẻ em Việt Nam, Viện Dinh dưỡng Y học Nutricare Hoa Kỳ cùng Nutricare đã cho ra đời sản phẩm Smarta Grow mới – cao lớn vượt trội. Sản phẩm bổ sung bộ 3 dưỡng dưỡng chất Canxi, K2, D3 cung cấp cho trẻ lên tới 1100mg Canxi mỗi ngày, đáp ứng 100% giá trị dinh dưỡng hàng ngày của FDA Hoa Kỳ, giúp trẻ phát triển chiều cao vượt trội theo khuyến nghị của Tổ chức Y tế thế giới. Cùng với, 52 dưỡng chất thiết yếu kết hợp DHA, chất xơ, đạm có trong sản phẩm cũng giúp bé ăn ngon, hỗ trợ tăng trưởng cân nặng và chiều cao. Smarta Grow đã được chứng minh lâm sàng giúp bé tăng chiều cao sau 2 tháng.

Muốn trẻ có được một vóc dáng và chiều cao như ý, ba mẹ phải nắm rõ các vấn đề và những yếu tố ảnh hưởng có liên quan. Từ đó, cha mẹ cần theo dõi và kiểm tra sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm các vấn đề ảnh hưởng đến phát triển chiều cao của con em mình. Để đảm bảo quá trình tăng trưởng chiều cao của con được an toàn và mạnh khỏe, ba mẹ vẫn nên tham khảo thêm ý kiến từ các bác sĩ và chuyên gia dinh dưỡng để có chế độ dinh dưỡng, vận động và chăm sóc sức khỏe phù hợp.

Tóm lại, giai đoạn từ khi sinh ra đến khi dậy thì là giai đoạn mà trẻ phát triển chiều cao mạnh mẽ nhất. Do đó, cha mẹ cần nắm bắt thời điểm vàng này để chú ý bổ sung dinh dưỡng cần thiết và chế độ luyện tập hợp lý giúp trẻ có thể phát triển toàn diện và có chiều cao lý tưởng khi bước vào tuổi trưởng thành.