Vai trò của vi chất dinh dưỡng trong việc hỗ trợ hệ tiêu hóa trẻ

01/08/2024

Hệ tiêu hóa đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với sức khỏe và sự phát triển của trẻ. Tuy nhiên, hệ tiêu hóa non nớt của trẻ lại rất dễ bị tổn thương bởi nhiều yếu tố, bao gồm chế độ ăn uống thiếu hụt dinh dưỡng, thay đổi môi trường sống và các vi khuẩn có hại… Việc bổ sung đầy đủ vi chất dinh dưỡng là cần thiết để hỗ trợ hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả, giúp trẻ phát triển toàn diện và khỏe mạnh. 

Vi chất dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong hỗ trợ tiêu hóa ở trẻ

1. Vai trò của từng vi chất dinh dưỡng đối với hệ tiêu hóa trẻ

Vi chất dinh dưỡng, thường được gọi là vitamin (A, D, B…) và khoáng chất (canxi, kẽm, sắt…), rất cần thiết cho sự phát triển lành mạnh, ngăn ngừa bệnh tật ở trẻ em nói riêng và con người nói chung. Ngoại trừ vitamin D, các vi chất dinh dưỡng không được sản xuất trong cơ thể và phải được hấp thụ thông qua việc ăn uống. Mặc dù mỗi người chỉ cần một lượng rất nhỏ vi chất dinh dưỡng tính bằng mcg đến mg, nhưng việc tiêu thụ đủ lượng khuyến nghị là rất quan trọng. Sự thiếu hụt vi chất dinh dưỡng có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng tới sự phát triển của cơ thể trẻ bao gồm gây giảm bài tiết men tiêu hóa thức ăn khiến trẻ ăn không ngon miệng, biếng ăn, rối loạn tiêu hoá, chậm tiêu hoá thức ăn, giảm hấp thu dinh dưỡng ở trẻ, gây ra việc trẻ chậm tăng cân, thấp còi, suy nhược.

Thiếu vi chất là tình trạng thường gặp ở trẻ nhỏ ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ

Theo chuyên gia dinh dưỡng, có hơn 90 loại vi chất đáp ứng nhu cầu tăng trưởng của trẻ. Các vi chất dinh dưỡng này có thể chia thành 4 nhóm chính, bao gồm: khoáng chất vi lượng, khoáng chất đa lượng, vitamin tan trong nước và vitamin tan trong chất béo. Bài viết này sẽ đề cập một số vi chất dinh dưỡng tiêu biểu ở từng nhóm trên.

– Kẽm và sắt là hai khoáng vi lượng đóng vai trò quan trọng trong cơ thể trẻ. Kẽm tác động tới việc kích thích sản sinh men tiêu hóa, tăng cường hệ miễn dịch và giúp liền vết thương. Trong một bài viết được xuất bản năm 2023 trên tạp chí Nutrients có tiêu đề “Thiếu kẽm và giá trị điều trị của việc bổ sung kẽm trong các bệnh đường tiêu hóa ở trẻ em” (Zinc Deficiency and Therapeutic Value of Zinc Supplementation in Pediatric Gastrointestinal Diseases) đã chỉ ra kẽm có vai trò quan trọng trong việc duy trì toàn vẹn niêm mạc dạ dày khỏi các tổn thương. Ngoài ra, trẻ thiếu kẽm có thể gặp phải chứng biếng ăn, giảm khả năng hấp thụ thức ăn từ đó làm cho tiêu hóa chậm, táo bón và buồn nôn.

Kẽm (Zn) là khoáng vi lượng đóng vai trò quan trọng trong cơ thể trẻ

Bên cạnh đó, vi lượng sắt lại cung cấp oxy cho tế bào, hỗ trợ chuyển hóa thức ăn và ngăn ngừa thiếu máu.  Sắt là thành phần chính của hemoglobin (huyết sắc tố), một loại protein trong hồng cầu có chức năng vận chuyển oxy đến các cơ quan và mô, đồng thời vận chuyển cacbonic (CO2) trở lại phổi. Nếu không đủ sắt thì hệ tiêu hóa, tuần hoàn và hô hấp của trẻ cũng bị ảnh hưởng rất lớn.

– So với khoáng vi lượng thì cơ thể cần một lượng lớn khoáng chất đa lượng để thực hiện nhiều chức năng quan trọng cho cơ thể. Canxi là một ví dụ điển hình, khoáng chất này giúp điều hòa co bóp cơ ruột, kích thích tiết dịch tiêu hóa. Việc thiếu canxi cũng gây ra các bệnh lý như viêm ruột, bệnh Cohn (bệnh viêm ruột mạn tính) và một số bệnh tiêu hóa khác.

Khoáng chất canxi giúp điều hòa co bóp cơ ruột, kích thích tiết dịch tiêu hóa

– Còn với vitamin hòa tan trong nước, nhóm vi chất này có cơ chế hoạt động đúng như tên gọi, chúng có khả năng hòa tan trong nước và dễ dàng bị thải ra ngoài theo nước tiểu nếu cơ thể tiêu thụ quá mức cần thiết. Vì vậy, các vitamin này không được lưu trữ trong cơ thể, điều quan trọng là phải nạp đủ chúng từ thực phẩm. Điển hình có thể kể đến các vitamin nhóm B, chúng giúp chuyển hóa thức ăn, giảm căng thẳng và ngăn ngừa thiếu máu, cụ thể là vitamin B1 (thiamine) giúp chuyển hóa dinh dưỡng, vitamin B5 (axit pantothenic) cần thiết để tổng hợp axit béo, vitamin B7 (biotin) đóng vai trò trong quá trình chuyển hóa axit béo, axit amin và glucose.

Vitamin nhóm B cần thiết cho hệ tiêu hóa của trẻ em

Theo Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ (National Institutes of Health, NIH) khuyến nghị nếu thiếu vitamin B12 có thể dẫn đến rối loạn tiêu hóa và thiếu máu ở trẻ em, khiến trẻ không thể phát triển các chỉ số thông thường một cách tối ưu.

Khác với loại kể trên, vitamin tan trong chất béo là loại vi chất không tan trong nước và chỉ được hấp thụ tốt nhất khi tiêu thụ cùng với chất béo. Sau khi tiêu thụ, các vitamin tan trong chất béo được lưu trữ trong gan và các mô mỡ để sử dụng dần. Một loại vitamin thuộc nhóm này có thể kể tới là Vitamin A có vai trò duy trì hệ miễn dịch, bảo vệ niêm mạc ruột và thúc đẩy tái tạo tế bào. Ngoài ra, nghiên cứu còn cho thấy thiếu hụt vitamin A có thể làm tăng độ thấm của ruột, gây ra tác hại nghiêm trọng đến hệ tiêu hóa: tiêu chảy mãn tính, giảm hấp thu dinh dưỡng hay rối loạn tiêu hóa…

– Vitamin D hỗ trợ hấp thụ canxi, tăng cường hệ miễn dịch và giảm nguy cơ bệnh tự miễn. Một nghiên cứu cho thấy, trẻ thiếu vitamin D có nguy cơ mắc bệnh viêm ruột tự miễn cao hơn 64% so với trường hợp đủ vitamin D. Hay việc thiếu hụt vitamin D cũng gây mất cân đối vi khuẩn đường ruột gây ra hội chứng ruột kích thích (IBS).

2. Bổ sung vi chất dinh dưỡng cho trẻ đúng cách và hiệu quả

Một khảo sát về tình trạng dinh dưỡng khu vực Đông Nam Á mới được công bố gần đây cho thấy, hơn 50% trẻ em Việt Nam thiếu hụt các vi chất như vitamin A, B1, C, D và sắt trong khẩu phần ăn hằng ngày. Điều đó cho thấy, bữa ăn truyền thống chưa đáp ứng được nhu cầu của trẻ đang trong giai đoạn phát triển. Đồng thời, vì cơ thể không tự tổng hợp được vi dưỡng chất mà cần phải được cung cấp từ thực phẩm nên việc bổ sung vi chất dinh dưỡng để tăng hấp thu ở trẻ là điều cần thiết. Ở bài viết này sẽ gợi ý một số cách giúp cha mẹ bổ sung vi chất dinh dưỡng cho trẻ đúng cách và hiệu quả.

– Chế độ ăn uống đóng vai trò then chốt trong việc bổ sung vi chất dinh dưỡng một cách tự nhiên và đơn giản nhất. Theo các chuyên gia dinh dưỡng, một chế độ ăn uống cân bằng, đa dạng cần đảm bảo đầy đủ các nhóm thực phẩm thiết yếu, bao gồm: nhóm ngũ cốc, nhóm thực phẩm giàu protein, nhóm thực phẩm giàu chất béo tốt và nhóm trái cây, rau củ quả. Nhóm ngũ cốc cung cấp nguồn năng lượng chính cho cơ thể, bố mẹ cần ưu tiên loại nguyên hạt, nguyên cám như gạo lứt, yến mạch, bánh mì đen… Các thực phẩm giàu protein giúp phát triển cơ bắp và các mô, bao gồm thịt nạc, cá, trứng, sữa, các loại đậu… Bên cạnh đó, nhóm thực phẩm giàu chất béo tốt rất cần thiết cho sự phát triển trí não và thị giác, chúng có nhiều trong quả bơ, dầu olive, các loại hạt… Nhóm trái cây và rau củ cung cấp vitamin, khoáng chất và chất xơ, giúp tăng cường hệ miễn dịch và hỗ trợ tiêu hóa. Bố mẹ nên khuyến khích trẻ ăn nhiều loại trái cây và rau củ có màu sắc khác nhau.

Chế độ ăn uống cân bằng, đa dạng cần đảm bảo đầy đủ các nhóm thực phẩm thiết yếu (Nguồn: Trung tâm kiểm soát bệnh tật Đà Nẵng)

Ngoài việc đa dạng hóa các nhóm thực phẩm, cha mẹ cần lưu ý chế biến thức ăn hợp lý để bảo đảm giữ nguyên dưỡng chất. Đặc biệt, cha mẹ nên hạn chế sử dụng các phương pháp chiên, xào nhiều dầu mỡ và ưu tiên các món hấp, luộc, nướng hoặc nấu súp cho trẻ.

– Bên cạnh đó, phụ huynh nên sử dụng sản phẩm dinh dưỡng để đảm bảo cung cấp đầy đủ vi chất cho trẻ. Metacare Opti 2+ là một trong những sản phẩm hàng đầu được các cha mẹ lựa chọn và tin dùng trong phân khúc sản phẩm dinh dưỡng hỗ trợ tiêu hóa hiện nay. Metacare Opti 2+ được nghiên cứu và phát triển bởi các nhà khoa học của Nutricare – đơn vị tiên phong trong lĩnh vực Dinh dưỡng Y học tại Việt Nam cùng Viện Dinh dưỡng Y học Nutricare Hoa Kỳ (NMNI-USA). Với 2 ly pha chuẩn hoặc 3 hộp sữa pha sẵn mỗi ngày, bé sẽ được bổ sung thêm HMO kết hợp với chất xơ giúp hệ tiêu hóa bé khỏe mạnh, ngăn ngừa táo bón, hỗ trợ cân bằng vi sinh đường ruột. Sữa non 24h từ Mỹ có trong sản phẩm cũng hỗ trợ tăng cường đề kháng ở trẻ. Ngoài ra, để trẻ có thể phát triển một cách toàn diện, sản phẩm cung cấp đến 60 dưỡng chất thiết yếu cùng Đạm Whey dễ hấp thu, Lysin, Kẽm giúp tăng chuyển hóa năng lượng để bé tăng cân khỏe mạnh, cùng bộ 3 Canxi, Vitamin K2 và D3 giúp xương chắc khỏe và bé phát triển chiều cao vượt trội. Đặc biệt, Metacare Opti 2+ sở hữu đột phá Công nghệ lợi khuẩn Postbiotic, bổ sung 30 tỷ lợi khuẩn Postbiotic (hệ lợi khuẩn Postbiotic LBiome và Postbiotic L. Lactis) giúp bảo vệ đường ruột của trẻ khỏe mạnh, khôi phục sự cân bằng tự nhiên của hệ vi sinh vật đường ruột cùng thúc đẩy sự sinh sôi của các lợi khuẩn. Nhờ vậy, kết hợp sử dụng sản phẩm dinh dưỡng Metacare Opti 2+ trong chế độ dinh dưỡng cho con, ba mẹ có thể giúp trẻ bổ sung vi chất dinh dưỡng, giảm tình trạng khó tiêu và rối loạn tiêu hóa, đồng thời cũng hỗ trợ phát triển đề kháng cùng chiều cao ở trẻ. 

– Ngoài ra, để quá trình bổ sung vi chất dinh dưỡng cho con được an toàn hiệu quả, việc cha mẹ cần tuân thủ các nguyên tắc vệ sinh an toàn thực phẩm. Cha mẹ cần chú ý lựa chọn thực phẩm có nguồn gốc rõ ràng, rửa tay bằng xà phòng trước khi nấu ăn và sau khi đi vệ sinh, bảo quản thực phẩm, tránh vi khuẩn xâm nhập và vệ sinh dụng cụ nấu nướng sạch khuẩn sau mỗi lần sử dụng. 

Mẹ và bé thường xuyên rửa tay trước khi ăn và chế biến thức ăn, sau khi đi vệ sinh

Có thể thấy, việc bổ sung vi chất dinh dưỡng đúng cách là cần thiết để đáp ứng nhu cầu phát triển của trẻ, nhất là khi chế độ ăn uống hàng ngày chưa đủ dinh dưỡng. Bằng những phương pháp mà bài biết đã gợi ý ở trên, hy vọng đã cung cấp những thông tin hữu ích và cần thiết để bố mẹ có thể hoàn toàn yên tâm về việc đảm bảo sức khỏe và tận dụng tối đa lợi ích của việc bổ sung vi chất dinh dưỡng cho cơ thể con trẻ của mình.

Kết luận: Vi chất dinh dưỡng có vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ hệ tiêu hóa trẻ phát triển khỏe mạnh. Chúng tham gia vào nhiều chức năng thiết yếu như hỗ trợ tiêu hóa, tăng cường hệ miễn dịch và phòng ngừa các bệnh về tiêu hóa ở trẻ. Bố mẹ cần tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để được tư vấn chế độ phù hợp với nha cầu và tình trạng sức khỏe của con em mình. Hãy quan tâm đến chế độ dinh dưỡng của trẻ từ những năm tháng đầu đời để đặt nền tảng cho hệ tiêu hóa khỏe mạnh và sự phát triển toàn diện của trẻ.

Tài liệu tham khảo:

1.https://www.vinmec.com/vie/bai-viet/bo-sung-vi-chat-tang-hap-thu-dinh-duong-o-tre-vi

2.https://medlatec.vn/tin-tuc/chuyen-gia-giai-dap-dinh-duong-vi-luong-la-gi-s51-n26426

4.Chao, H.-C. Zinc Deficiency and Therapeutic Value of Zinc Supplementation in Pediatric Gastrointestinal Diseases. Nutrients 2023, 15, 4093. https://doi.org/10.3390/nu15194093

5.https://cdc.thuathienhue.gov.vn/?gd=10&cn=134&tc=149388

6.https://nutritionsource.hsph.harvard.edu/iron/

7.https://www.medicalnewstoday.com/articles/248958#calcium-deficiency

8.https://ods.od.nih.gov/pdf/factsheets/VitaminB12-Consumer.pdf

9.https://ashpublications.org/blood/article/129/20/2801/36128/Lower-levels-of-vitamin-A-are-associated-with

10.https://academic.oup.com/ibdjournal/article/21/11/2708/4579395?login=false

11.https://www.nuvancehealth.org/health-tips-and-news/how-vitamin-d-aids-digestive-health-and-improves-gut-microbiome

12.https://moh.gov.vn/chuong-trinh-muc-tieu-quoc-gia/-/asset_publisher/7ng11fEWgASC/content/nhung-thuc-trang-ang-bao-ongtre-thieu-vi-chat-dinh-duong?inheritRedirect=false

14.https://www.vinmec.com/vi/tin-tuc/thong-tin-suc-khoe/nhi/bo-sung-vi-chat-tang-hap-thu-dinh-duong-o-tre/

15.https://kiemsoatbenhtatbacgiang.vn/chi-tiet-tin-tuc/-/asset_publisher/M0UUAFstbTMq/content/vai-tro-cua-vi-chat-dinh-duong-voi-tre-em?inheritRedirect=false

Có thể bạn quan tâm

Những quan niệm sai lầm về chế độ ăn uống của người bệnh đái tháo đường? Gợi ý thực đơn mẫu

Chế độ ăn uống đóng vai trò rất quan trọng trong quản lý bệnh tiểu đường và ảnh hưởng đến...
Xem thêm

Phòng ngừa suy dinh dưỡng ở trẻ nhỏ

Suy dinh dưỡng (SDD) kéo dài ở trẻ nhỏ sẽ để lại nhiều hệ lụy đáng tiếc đối với sức...
Xem thêm

Bệnh viêm xương khớp ở người cao tuổi và biện pháp cải thiện

Viêm xương khớp là vấn đề thường gặp ở người cao tuổi, hiện đang có xu hướng tăng dần và...
Xem thêm