Nghiên cứu lâm sàng công thức dinh dưỡng cho trẻ suy dinh dưỡng, thấp còi

ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU:

Hiệu quả bổ sung sữa bột Hanie Kid lên tình trạng dinh dưỡng, sức khỏe và khả năng chấp nhận sản phẩm của học sinh lớp Một

—

Đặt vấn đề

Thời kỳ trẻ nhỏ 2-10 tuổi là giai đoạn phát triển thể lực và trí lực quan trọng cho suốt cuộc đời, giai đoạn mà trẻ rất dễ có nguy cơ suy dinh dưỡng (SDD). Chế độ dinh dưỡng của giai đoạn này ngoài năng lượng, lipid, protein và thì vai trò của các acid amin đặc biệt và vi chất dinh dưỡng cũng rất quan trọng, trong đó có vitamin A, sắt, I-ốt, kẽm, vitamin D, các acid béo chưa no cần thiết. [1]

Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới và UNICEF, bổ sung vi chất dinh dưỡng (VCDD) là một giải pháp cần thiết trong phòng chống SDD trẻ em. Nhiều nghiên cứu đã chứng minh bổ sung đa vi chất dinh dưỡng vào sữa uống có tác dụng làm tăng tốc độ phát triển cân nặng và chiều cao của cơ thể, đặc biệt ở những trẻ SDD [2]. Các thống kê chung trên thế giới cũng cho kết luận tương tự về hiệu quả của bổ sung VCDD vào sữa uống đến phát triển chiều cao, cân nặng của trẻ [2], [3], [4]. Bổ sung vi chất dinh dưỡng vào sữa uống đã và đang là một giải pháp trung hạn, hiệu quả, bền vững nhằm thanh toán thiếu hụt các VCDD, góp phần vào công cuộc giảm tỷ lệ SDD ở trẻ em tại Việt Nam nói riêng và trên toàn thế giới nói chung. Những giải pháp này được thực hiện thông qua các chiến dịch bổ sung vi chất, hoặc bằng các sản phẩm đã bổ sung vi chất và khoáng [4], [5].

Hanie Kid là sản phẩm dinh dưỡng của công ty Cổ phần Dinh dưỡng Nutricare dành cho trẻ từ 2 đến 10 tuổi, với thành phần dinh dưỡng, năng lượng tối ưu và được bổ sung các vi chất quan trọng như Omega 3, 6, các vitamin C, D cùng với DHA và Lysin giúp phục hồi cân nặng và sức khỏe cho trẻ em SDD, biếng ăn và có nhu cầu bổ sung thêm năng lượng vào khẩu phần ăn.

Để đánh giá hiệu quả của sản phẩm Hanie Kid lên tình trạng dinh dưỡng và sức khỏe ở trẻ em, Nutricare phối hợp với Trường Đại học Y dược Thái Bình thực hiện nghiên cứu thử nghiệm lâm sàng “Hiệu quả bổ sung sữa bột Hanie Kid lên tình trạng dinh dưỡng, sức khỏe và khả năng chấp nhận sản phẩm của học sinh lớp Một”. Nghiên được phê duyệt bởi Hội đồng khoa học và đạo đức nghiên cứu Trường Đại học Y Dược Thái Bình.

Thực trạng suy dinh dưỡng ở trẻ em Việt Nam

Tình trạng SDD  nhẹ cân, thấp còi của trẻ em, đặc biệt là vùng nông thôn Việt Nam còn là vấn đề sức khỏe quốc gia ảnh hưởng đến tầm vóc, chiều cao, trí tuệ và sức lao động của người Việt. Vấn đề này được ngành Y tế và Chính phủ đặc biệt quan tâm.

a) Thiếu vi chất dinh dưỡng 

Theo Tổ chức Y tế Thế giới, một trong các nguyên nhân quan trọng nhất gây SDD ở trẻ em học đường là do chế độ ăn thiếu hoặc chất lượng quá kém. Lứa tuổi 2-10 đang phát triển rất mạnh cần rất nhiều chất dinh dưỡng. Khẩu phần ăn (năng lượng và các chất dinh dưỡng) là cực kỳ quan trọng cho phát triển cơ thể trẻ em lứa tuổi học sinh. Đối với lứa tuổi này, khẩu phần ăn (protein nguồn gốc động vật), chiều cao của cha mẹ có mối liên quan dương tính với mức tăng chiều cao của trẻ [6]. 

Theo số liệu thống kê năm 2014-2015 của Viện Dinh dưỡng, tỷ lệ thiếu máu ở trẻ em 2-10 tuổi ở Việt Nam là 27,8%, tỷ lệ thiếu vitamin A tiền lâm sàng ở trẻ em 2-10 tuổi là 13%, tỷ lệ thiếu kẽm ở trẻ em 2-10 tuổi rất cao tới 69,4% [7]. Thiếu vi chất dinh dưỡng thường khó phát hiện vì nếu các triệu chứng biểu hiện rầm rộ thành bệnh đặc trưng như bệnh thiếu máu, khô mắt do thiếu vitamin A thì dễ phát hiện nhưng nếu gây ra các ảnh hưởng lên tăng trưởng và phát triển về thể chất và trí tuệ trong thời gian dài thì thường sẽ để lại những hậu quả nghiêm trọng, không thể hồi phục được [8]. Thanh toán được thiếu VCDD sẽ góp phần làm giảm tỷ lệ SDD thể thấp còi [9]. 

b, Biếng ăn

Tỷ lệ biếng ăn ở Việt Nam có xu hướng gia tăng theo sự phát triển kinh tế. Theo nghiên cứu đánh giá tình trạng bệnh nhi đến khám hàng năm tại khoa tư vấn dinh dưỡng trẻ em – Viện Dinh dưỡng Quốc gia, tỷ lệ chẩn đoán biếng ăn ở trẻ đến khám chiếm 37% [10] trong khi đó tỷ lệ đó ở Mỹ là 25-45% [11].

Đối tượng nghiên cứu

Nghiên cứu được thực hiện trên trẻ lớp một ở 02 Trường Tiểu học & Trung học cơ sở thuộc huyện Kiến Xương, tỉnh Thái Bình. 

– Tiêu chuẩn lựa chọn: trẻ học lớp Một; đang theo học tại trường; không mắc các dị tật bẩm sinh, khuyết tật về tâm thần, vận động hoặc trẻ mắc các bệnh mạn tính; được bố mẹ/người giám hộ đồng ý.

– Tiêu chuẩn loại trừ: đang có bệnh; thừa cân, béo phì (trẻ có WAZ >2 SD, BAZ>1); đang sử dụng các sản phẩm bổ sung dinh dưỡng, đang tham gia một nghiên cứu khác. 

Thời gian nghiên cứu

Nghiên cứu được thực hiện từ tháng 11/2020 đến 3/2021.

Sản phẩm nghiên cứu

Sản phẩm dinh dưỡng dành cho trẻ từ 2-10 tuổi Hanie Kid 2+ dạng bột (còn gọi là Sữa bột Hanie Kid) – Năng lượng cao, giàu đạm cho trẻ biếng ăn và SDD, được nghiên cứu và sản xuất bởi Công ty CP Dinh dưỡng Nutricare. Sản phẩm sở hữu hệ chất 5Pro, giúp trẻ tăng cân, tăng chiều cao, cải thiện tiêu hóa, tăng đề kháng và phát triển não bộ.

Cụ thể, sữa bột Hanie Kid cung cấp Năng lượng cao, giàu Protein, giúp trẻ bắt kịp đà tăng trưởng, tăng cân; HMO (2’FL) cùng Chất xơ hỗ trợ trẻ tiêu hóa khỏe mạnh, ngừa táo bón; Canxi nano, Vitamin D3, Vitamin K2 giúp phát triển hệ xương, tăng chiều cao; Sữa non, hệ Antioxidant (A, C, E, Selen) hỗ trợ trẻ tăng cường sức đề kháng; Kẽm, Lysine tăng cảm giác ngon miệng, cải thiện biếng ăn và DHA phát triển trí não, cùng Axit folic giúp tăng khả năng ghi nhớ, học hỏi ở trẻ.

Kết quả nghiên cứu

Nghiên cứu thử nghiệm lâm sàng chọn nhóm ngẫu nhiên có đối chứng trên trẻ lớp một, sau 2 tháng can thiệp cho thấy: 

Bổ sung Sữa bột Hanie Kid đối với học sinh lớp một đã cải thiện tình trạng dinh dưỡng, sức khỏe và có khả năng chấp nhận cao: 

– Cải thiện cân nặng: mức tăng cân nhóm can thiệp tốt hơn nhóm chứng: sau 1 tháng (0,46 ± 0,16 kg so với 0,18 ± 0,10 kg), tăng hơn 0,28 kg, có ý nghĩa thống kê (p<0,05); sau 2 tháng (0,86 ± 0,29 kg so với 0,36 ± 0,17 kg), tăng hơn 0,5 kg, có ý nghĩa thống kê (p<0,01). 

– Cải thiện chiều cao: mức tăng chiều cao nhóm can thiệp tốt hơn nhóm chứng (0,88 ± 0,29 cm so với 0,59 ± 0,17 cm), tăng hơn 0,29 cm, có ý nghĩa thống kê (p<0,05). 

– Làm giảm tình trạng SDD và nguy cơ SDD: tỷ lệ SDD ở nhóm can thiệp giảm rõ rệt so với nhóm chứng: SDD nhẹ cân giảm 10,9 % có ý nghĩa thống kê (p<0,05); nguy cơ SDD nhẹ cân giảm 14,5% có ý nghĩa thống kê (p<0,05); Không xuất hiện thừa cân, béo phì. 

– Có xu hướng cải thiện tình trạng nhiễm khuẩn hô hấp, tiêu chảy, táo bón, biếng ăn, khó ngủ: tỷ lệ mắc ở nhóm can thiệp thấp hơn so với nhóm chứng: nhiễm khuẩn hô hấp (5,5%; 9,1%); tiêu chảy (3,6%; 9,1%); táo bón (1,8%; 7,3%); biếng ăn (7,3%; 14,5%); khó ngủ (5,5%%; 9,1%) nhưng số liệu còn ít chưa đủ làm kiểm định hoặc không có ý nghĩa thống kê (p>0,05).

Với kết quả nghiên cứu này, Hanie Kid là lựa chọn thông thái trong việc bổ sung dinh dưỡng đặc trị chuẩn khuyến nghị WHO giúp trẻ tăng cân, cao khỏe và bắt kịp đà tăng trưởng, qua đó góp phần cải thiện tầm vóc của trẻ em Việt Nam.

—

Nghiên cứu được đăng tải trên Tạp chí Y học Việt Nam, phát hành bởi Tổng Hội Y học Việt Nam, số thứ 2 – tháng 6.2021